De spar is een groenblijvende dennenboomsoort die wijdverspreid is in de noordelijke hemisfeer. Sparren kunnen 60m hoog worden als ze volwassen zijn en hebben een kenmerkende conische vorm.
De takken groeien kransvormig. Hun naaldvormige bladeren hebben 4 kanten en groeien 1 per 1 aan een tak. Ze blijven 4 tot 10 jaar aan de boom. De kegels hangen naar beneden. De takken buigen naar beneden vanaf hun basis maar de uiteinden buigen lichtjes naar boven.
Sparren zijn niet gemakkelijk te vormen als bonsai omdat ze amper 'backbudden' (uitlopen op oud hout) en bedrade takken gaan steeds terug naar hun oude posities. Er zijn nochtans prachtige voorbeelden van spar bonsai, vooral van de Japanse soort Picea jezoensis en Picea glehnii en van de Europese Picea abies (fijnspar). De Noord-Amerikaanse Picea engelmannii is nog een goede soort, naast vele interessante dwerg cultivars van diverse sparsoorten die voor tuin doeleinden verkocht worden. Picea glauca ‘Conica’ daarentegen wordt vaak geprobeerd maar zij lukken zelden als goede bonsai. De Picea mariana (zwarte spar) is wijdverspreid in Canada.
Gebruik onze Bonsai-identificatie gids om je boomsoort te achterhalen.
Specifieke Spar bonsai verzorgingsrichtlijnen
Positie: De spar heeft een plaats in volle zon nodig tijdens het groeiseizoen. In de winter zou hij in halfschaduw geplaatst moeten worden en vorstbescherming is aan te raden als de boom in een bonsai pot staat. Dit omdat bevroren wortels geen water kunnen geven terwijl het groenblijvende loof blijft transpireren en dus kan uitdrogen.
Watergifte: Geef grondig water zodra de grond droog wordt, maar zorg ervoor dat de wortels niet altijd kletsnat zijn. Geef minder water in de winter maar zorg er toch voor dat de wortelkluit niet volledig uitdroogt.
Bemesting: Geef vaste organische meststoffen iedere 4 weken of gebruik iedere week een vloeibare meststof gedurende het groeiseizoen. Sparren hebben ook baat bij bladbemesting dat voor een mooi donkergroene bladkleur zorgt. Je kan een goede meststof met ijzer gebruiken om over de naalden te sproeien.
Snoeien en bedraden: Door de kransvormige groei zijn er altijd een aantal takken die op dezelfde hoogte op een stam groeien. Vooral in de onderste helft van de bonsai zou je slechts 1 tak van een krans mogen behouden. Nijp jonge scheuten in de lente als ze nog zacht zijn. Als je langere takken wil terugsnoeien, kort ze dan in tot op een twijg dichter tegen de stam. Onthoud dat sparren niet backbudden op oud hout, laat dus altijd wat naalden en knoppen staan op een tak die je wil behouden. De spar heeft zeer soepele takken die gemakkelijk kunnen gebogen en geplooid worden zonder dat ze breken. In hun natuurlijke omgeving valt veel sneeuw op de bomen waardoor de takken naar onder buigen. Als de sneeuw smelt komen de takken terug omhoog. Voor bonsai vormgeving betekent dit dat dunnere takken in iedere richting kunnen geplooid worden, maar bedrade takken hebben dikwijls jaren nodig om hun nieuwe positie te behouden. Herhaaldelijk opnieuw bedraden is in de meeste gevallen nodig. Bedraad sparren niet in de hoogzomer omdat takken kunnen afsterven in die periode. Beter is de styling te doen in de late zomer of vroege lente.
Verpotten: Verpot de spar iedere 2 tot 4 jaar, zeer oude exemplaren kunnen zelfs langer wachten. Snoei de wortels van een spar maar lichtjes, vooral oudere bomen verdragen het niet om grotere wortels te verliezen. Gebruik een goed doorlatende grondmengeling met structureel stabiele korrels. Sparren zijn niet moeilijk wat betreft de pH waarde van de grond en water.
Vermeerdering: De spar kan vermeerderd worden uit zaad en door stekken te nemen in de late zomer.
Plagen en ziektes: groene sparbladluizen, spar spinmijten, adelgidae, spar naaldmineerders, spar knopwormen, diverse rupsen en verschillende schimmelziektes als roest of naaldval kunnen de spar beschadigen. Gebruik een specifiek pesticide en raadpleeg in ernstige gevallen een professionele tuinier voor hulp.
Bekijk onze Bonsai verzorging pagina's voor meer gedetailleerde informatie over deze technieken.
Voorbeeld van een Spar (Picea) bonsai boom
