Bonsai Kalender

Het is logisch dat we aan een Bonsai werken op het moment dat we het beste resultaat kunnen verkrijgen, waarbij we het natuurlijke proces van de plant zo min mogelijk proberen te verstoren. Stress veroorzaken bij een plant zal het ontwikkelingsproces van de plant vertragen, het is dus van belang dat we de werkzaamheden op het juiste moment uitvoeren!

Iedere handeling moet een specifiek doel dienen. Om zichtbaar goede resultaten te behalen is het belangrijk om alleen aan gezonde planten te werken, zwakkere planten reageren minder goed op de meeste Bonsai ingrepen (zoals snoei, verpotten en bedraden) en kunnen hier mogelijk aan bezwijken. Om de plant waar je aan wilt gaan werken te versterken moet je de plant het voorgaande jaar goed bemesten, bewateren en op de juiste plek plaatsen. Dit artikel is geschreven door Bruno Mazza en is afkomstig uit het Esprit Bonsai magazine.

 

 

De jaarcyclus van een boom

In een jaar gaan Bomen door verschillende fases:

1. Winterrust
2. Wederopleving en Bloei
3. Productie van nieuwe groei en vruchten
4. Een kleine zomer rust periode
5. Versterking van de nieuwe groei
6. Voorbereiding op de winter-rustperiode

 

De aanvang en de lengte van de fases zijn afhankelijk van de veranderingen in de fotosynthese periode (het langer worden van de dagen en korter worden van de nachten) en het klimaat. Deze factoren hebben veel invloed op je Bonsai.  Als er periodes zijn met zeer hoge temperaturen, boven de 32-35 C, zal het fotosynthese proces vertragen. Dit komt bij ons echter zelden voor. De plant zal dan in een staat van rust gaan tot er weer normale temperaturen zijn.

 

Wanneer ingrijpen

Wanneer er ingegrepen moet worden bij een Bonsai wordt meestal aangeven door de plant zijn levenscyclus. Soms is het juiste moment beperkt tot een periode van slechts enkele dagen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het nijpen van de knoppen van Esdoorns. Aan de andere kant kunnen sommige werkzaamheden gedaan worden over een langere tijds periode, door de procedures aan te passen of te vervangen door andere oplossingen welke, wanneer voorzichtig en correct uitgevoerd zelfs de voorkeur hebben.

Over het algemeen hangt de periode wanneer de ingrepen gedaan kunnen worden samen met de veranderingen van de seizoenen:

• In de winter, de boom is in winterrust vanwege het koude weer
• In de vroege lente, de groei komt weer op gang
• In de lente en vroege zomer, de groei is in volle gang
• Midden zomer, de boom is in rust vanwege de hoge temperaturen
• In de vroege herfst, fruit wordt geproduceerd en de groei stabiliseert
• In de late herfst, de boom bereid zich voor op de winterrust periode.

 

Deze perioden zijn slechts ruwe richtlijnen. Geografische ligging en lokale microklimaten zijn sterk wisselende factoren, het is dus noodzakelijk om in de gaten te houden hoe de plant zich aanpast aan de gekozen locatie. Het goed volgen van de natuurlijke cyclus van de plant kan nuttige aanwijzingen opleveren om de juiste periode en aanpak te kiezen om werkzaamheden uit te voeren en geeft meer accurate informatie dan de genoemde tabellen of voorgeschreven data.

We bekijken nu de aparte fasen / cycli van Bonsai door de seizoenen heen.

 

Fase 1. Tijdens de winterrust periode

Loofbomen zijn in rust in deze periode. Omdat er geen bladeren aan de boom zitten vind er geen fotosynthese plaats en is er geen activiteit in de organen. Het gedeelte van de boom boven de grond heeft geen behoefte aan licht of mest. Voer nu alleen routine onderhoud uit, om te voorkomen dat bomen mogelijk geïnfecteerd raken door parasieten of schimmels. Aan de andere kant hebben de wortels een bepaalde mate van vochtigheid in het grondmengsel nodig om in leven te blijven en niet uit te drogen, Maar let wel op dat je niet teveel water geeft want dan loop je het risico de wortels te verstikken. Tijdens deze periode verdampt het water langzaam vanwege de lage temperaturen en wordt er geen water opgenomen door de bladeren. Het grondmengsel droogt langzaam, waardoor het makkelijk is om dit te vergeten. Dit is een goede periode om aan een aantal soorten Bonsai te werken.

 

Verpotten

De meeste Bonsai kunnen in de winter verpot worden. De beste periode is de laatste weken van de winter, vlak voordat de boom weer actief wordt - maar wanneer je er zeker van bent dat er geen kans meer is op nachtvorst, want nachtvorst kan de wortels beschadigen. Als je een boom in de winter verpot, moet je deze op een plaats neerzetten waar deze beschermt is tegen vorst, maar niet in een verwarmde ruimte want dit kan de groei vroegtijdige stimuleren.

Loofbomen worden over het algemeen verpot middels het schoonspuiten van de wortelkluit, en worden met kale wortels geplant. Hierdoor heb je om de 2 a 3 jaar de mogelijkheid om alle wortels goed te bekijken. Je moet hier gebruik van maken om de wortels te verbeteren door de dikke wortels te verwijderen om de groei van fijnere wortels te stimuleren die voedingsstoffen opgelost in water kunnen absorberen. De verbeteringen moeten betrekking hebben op de wortels die zich onder de grond bevinden, of de wortels aan de oppervlakte, en de nebari. Deze werkzaamheden moeten bij elke verpotting uitgevoerd worden.

De wortelkluit van gezonde loofbomen kan met 60% gereduceerd worden, of zelfs meer zonder dat de plant hier hinder van ondervindt.

Het verpotten van coniferen is wat moeilijker en brengt wat meer risico’s met zich mee dan het verpotten van loofbomen. De wortels van een conifeer mogen nooit kaal gemaakt worden, in plaats hiervan moet er een deel van de wortelkluit in tact blijven. De fijnere wortels van coniferen vormen zich over het algemeen moeilijker. Om voedingsstoffen te kunnen opnemen hebben ze mycorrhizas nodig, daarom moet een deel van de kluit bewaard blijven.

De periode in de late winter wanner loofbomen kunnen worden verpot is vrij beperkt. Zodra de eerste knoppen open gaan mag er niet meer verpot worden en moet het verpotten uitgesteld worden. Een tweede mogelijkheid om te verpotten doet zich voor in juni wanneer de bladeren van de eerste groei volwassen zijn. De periode wanneer coniferen verpot kunnen worden duurt veel langer en kan gerekt worden tot het moment dat de eerste kaarsen opengaan bij dennen, of tot het moment dat nieuwe groei ontstaat bij jeneverbessen. In de praktijk kan dit vanaf de eerste helft van februari tot halverwege juni zijn, afhankelijk van het lokale microklimaat. Door de wortels terug te snoeien tijdens het verpotten wordt de plant gestimuleerd om snel nieuwe wortels en nieuwe groei aan te maken. Ook wond herstel gaat heel snel in deze periode.

 

 

Snoeien

Voor de delen van de plant die zich boven de grond bevinden, is de late winter een goede periode om structuur snoei en onderhoudssnoei toe te passen:

• Structuur, of grove snoei is bedoeld om een eerste vorming te geven aan ruw materiaal, het terugbrengen van de lengte van de stam en het verbeteren van de tapsheid of het verwijderen van onnodige takken.
• Vervangende snoei wordt gedaan om lengte van de boom te reduceren of de lengte van de takken, het dient dus om de vorm van de Bonsai meer compact te maken. Bij deze en de voorgenoemde snoei gebruik je een secundaire tak om de gesnoeide tak te vervangen. Als het nodig is voor de start van de lente, dit is het moment om een tweede stilering toe te passen, nog een keer naar het design te kijken, of deze te perfectioneren.
• Onderhouds snoei. Het is ook mogelijk om een hele lichte snoei toe te passen om de boom weer terug in vorm te krijgen, nadat deze door alle nieuwe groei van het groeiseizoen uit vorm is geraakt. Dit type snoei word normaal gecombineerd met het bedraden, zodat de boom opnieuw vorm kan worden gegeven, en de nieuwe groei de gewenste richting uit gaat. Door dit proces jaarlijks te herhalen, werkt men naar een meer volwassen Bonsai en stimuleert men de actieve groei om te stabiliseren.

 

Het is altijd het beste om de afgeknipte uiteinden na de snoei te bedekken met snoei pasta of zelfklevende aluminium tape om te beschermen tegen micro-organismen en insecten, en een minimaal vochtigheidsgraad te behouden, welke nodig is voor de productie van cellen die de wonden aanpassen.

Het gebruik van zelfklevende aluminium tape (0.5 mm dikte) voor het herstellen van Bonsai wonden is overgenomen door Bonsai meester Harumi Miyao, bekend in Japan als de grootste Japanse esdoorn(Acer Palmatum) expert. De techniek bestaat uit het bedekken van een perfecte platte wond (geen concaaf) met een stukje aluminium tape welke 2 centimeter over de randen van de wond heen geplakt word. Het herstel gaat hierbij tweemaal zo snel als met andere methodes en er vindt geen zwelling plaats.

 

 

Andere taken voor in de rust periode

De wintert rust periode is een goede tijd om:

• Te werken aan Jin en Shari (doodhout aan de takken of de stam), of het nu klein, groot of heel groot werk aan doodhout bij junipers, dennen of prunus is
• Buigen van takken en stam, klein of groot.
• Behandelen van doodhout met kalkzwavel (jin-seal) om het rotten te voorkomen.
• Het gebruiken van kalkzwafel (jin-seal) als preventieve maatregel (verdund in een ratio van 1 deel kalkzwafel op 30 delen water) op stammen en takken van loofbomen.
• Bij Dennenbomen, net voor de aanvang van de onderhoudssnoei en het bedraden, als dat nog niet gebeurd is, is het mogelijk om oude naalden te verwijderen zodat er meer licht de boom kan binnendringen, met de bedoeling om slapende knoppen te activeren.
• Een selectie te maken van de knoppen aan het einde van de takken, laat er 2 zitten

 

 

Fase 2. Het ontwaken in de vroege lente

Aan het begin van de lente moeten loofbomen goed in de gaten worden gehouden om de eerste tekenen van het opzwellen van de knoppen te spotten. Sommige soorten, zoals een Elm en een Haagbeuk moeten de kans krijgen zich vrij te ontwikkelen. Slechts enkele weken later, wanneer de nieuwe scheuten zich hebben ontwikkeld van op z’n minst 4 tot 6 blaadjes, is het nodig om in te grijpen door met een schaar terug te snoeien na het 2e blad.

 

Enkele weken nadat de boom opnieuw is gaan groeien, word deze Haagbeuk met een schaar teruggesnoeid tot na het 2e blad.

 

Bij andere soorten, zeker in het geval van Bonsai die al gestileerd zijn, moet er ingegrepen worden om de krachtige groei onder controle te krijgen en om de elegantie en verfijning aan het einde van de vertakkingen te behouden. Dit is het geval bij Japanse Esdoorns in de stylingsfase: wanneer deze onbelemmerd kunnen groeien zullen ze tijdens het groeiseizoen grote lange scheuten ontwikkelen van mogelijk wel een meter lang.

Bij een Esdoorn die in de fase van verfijning is moet er dagelijks ingegrepen worden bij de knoppen, vanaf het moment dat de eerste knop opengaat tot het moment dat de laatste knop zich opent. De procedure bestaat uit het openen van de eerste 2 blaadjes, welke behouden blijven, en het verwijderen van de binnenste blaadjes. Deze ingreep noemen we “nijpen”, en bevordert de groei van nieuwe en kleinere knoppen, welke zich zullen vormen in de oksels van de overgebleven blaadjes. Deze ingreep moet continu herhaald worden, en word vaker gelijktijdig uitgevoerd met het ontbladeren, genereert kleine blaadjes en elegantere betere vertakkingen, wat weer karakteristiek is voor Japanse Esdoorns. Bij beuken is het een apart geval, want deze vormen maar 1 maal knoppen in de lente. Deze eigenaardigheid zorgt ervoor dat een langere tijd nodig is om een goede volle vertakking te creëren.

 

 

Fase 3. Nieuwe groei in de lente

Nijpen Jeneverbessen

Alle variëteiten van de jeneverbes (Juniperus communis, J. chinensis, J. phoenicea L., etc.), indien goed opgekweekt (met het nodigde zonlicht, water en mest), zullen van de lente tot de herfst continu knoppen blijven vormen. Nieuwe scheuten moeten terug genepen worden met de vingertoppen elke 10 tot 15 dagen, of teruggesnoeid met een schaar 2 tot 3 maal tijdens het seizoen. Als je kiest voor het gebruik van een schaar knip dan, door de bladen van de schaar parallel te houden met de stengel van de scheut.

 

 

Snoeien van een Spar

Voor Sparren geld dat alleen de lange scheuten gesnoeid moeten worden, wanneer deze een lengte bereikt hebben van 2-3 cm. Breek ze halverwege af. Laat kleine knoppen zich eerst goed ontwikkelen, om balans te krijgen en de energie naar andere delen van de boom te laten gaan.

 

Loofbomen nijpen

Planten hebben een natuurlijke aanleg om het sterkst te groeien op plaatsen waar het meeste zonlicht komt, zodat ze zoveel mogelijk kunnen fotosyntheseren. Dus het is de taak van de Bonsai kweker om de groei zo gelijkmatig mogelijk te verdelen, om zo de energie te balanceren tussen alle delen van de boom. Nijpen is nodig voor de sterkst ontwikkelde knoppen. Dit om hun voortgang te beperken en de groei van zwakkere knoppen te stimuleren. Normaal worden alleen de eerste 2 knoppen behouden en de rest verwijderd, maar in het speciaal bij dikkere gebieden, is het beter om slechts 1 knop te laten staan, terwijl bij dunnere gebieden er wel 3 tot 4 knoppen kunnen blijven staan.

Deze procedure moet herhaald worden wanneer het nodig is, gedurende het hele groeiseizoen.

Vruchtdragende en bloeiende planten zijn een apart geval, deze moeten met rust worden gelaten en vrij kunnen groeien. Ze moeten gesnoeid worden aan het einde van de zomer, na de differentiatie tussen de bloemknoppen en de bladknoppen is bepaald. Bloemknoppen vormen zich aan de voet van de takken die gegroeid zijn gedurende het jaar. De vermindering van het bladoppervlak verplicht de plant om het aantal bladknoppen te vergroten en het aantal bloemknoppen te verkleinen om de balans in het bestaande bladoppervlak te herstellen.

 

Nijpen van Dennen

De maanden Mei en Juni zijn een periode van sterke activiteit bij dennen. Als je van een den een Bonsai wil maken, is het nijpen van kaarsen en het snoeien van nieuwe scheuten absoluut noodzakelijk. Als kleine takken niet afgeremd worden, zullen ze erg lang worden en alle kanten uit gaan groeien, opzoek naar zoveel licht als mogelijk. Het wordt dan onmogelijk om ze compacter te maken. De energie zal zich dan concentreren op de takken aan de top van de boom en het einde van de takken. Dit is het geval bij bijna alle planten, wat er voor zal zorgen dat energie op deze plekken toeneemt, ten koste van de dunnere gebieden die uiteindelijk verloren zullen gaan. Om dit tegen te gaan, moet je grotere kaarsen nijpen. De exacte periode om dit te doen is moeilijk aan te geven, omdat dit afhankelijk is van de soort en de geografische regio. Wat je moet onthouden is dat, bij energieke soorten, de kaarsen genepen moeten worden wanneer deze fatsoenlijk ontwikkeld zijn, tot ergens rond de 3 cm. Om ze terug te nijpen, pakt men de kaars vast tussen de duim en de wijsvinger en nijpt men met een licht draaiende beweging de kaars door. Het is beter om geen schaar te gebruiken, want wanneer je dat wel doet zullen de puntjes van de naalden zwart worden wanneer ze zich verder ontwikkelen. Wanneer de kaarsen niet allemaal tegelijkertijd opengaan, moet je ze goed in de gaten houden en stukje voor stukje nijpen, naarmate de kaarsen zich verder ontwikkelen.

 

Het nijpen van kaarsen bij energiek groeiende dennen, door het gebruik van de vingers in een licht draaiende beweging.

 

Marcotteren

Het moment waarop de plant op het hoogtepunt van zijn activiteit is, is het beste moment om te marcotteren. Sap stroomt in overvloed en alle organen werken in een goed tempo, wat de aanmaak van wortels bevorderd. Marcotteren (ook wel layering of Air-layering genoemd) kan gebruikt worden om een te dikke stam te verkleinen, om zo een nieuw exemplaar te ontwikkelen door gebruik te maken van een interessant gedeelte van een te dik gedeelte van een plant, of om de nebari (wortelvoet) te verbeteren die niet zo aantrekkelijk is, etc. De procedure maakt gebruik van een capaciteit die vele planten hebben om snel nieuwe wortels aan te maken op een punt waar een ring tussen de schors is verwijderd. Marcotteren is een methode om vele soorten planten te vermenigvuldigen. Deze methode wordt veel gebruikt om vrij snel exemplaren te produceren met interessante kenmerken en goede verhoudingen.

 

Het nemen van stekken

Stekken is een vermeerderingstechniek waarbij de identieke karakteristieke eigenschappen van de plant behouden blijven. Weer word er bij deze techniek gebruik gemaakt van de capaciteit die bepaalde soorten hebben – Jeneverbessen en bijna alle loofbomen – om nieuwe wortels te maken. Voor Dennen wordt deze techniek afgeraden, want deze hebben meestal een te langzame stofwisseling om wortels te maken voordat het stekje uitgedroogd. Als het gedeelte dat gebruikt wordt om te stekken goed gekozen is, dan zal de nieuwe plant de juiste karaktereigenschappen hebben, maar veel tijd nodig hebben om de juiste afmetingen te bereiken om er een Bonsai van te maken.

 

Fase 4. Zomer

Zomer verpotting

Soms is het door een gebrek aan tijd of een samenloop van omstandigheden niet altijd mogelijk om te verpotten tijdens de ideale periode, wat over het algemeen aan het einde van de winter is. Sommige soorten kunnen veilig verpot worden buiten het seizoen, gebruikelijk in juni, door het nemen van bepaalde voorzorgsmaatregelen. Deze zomer verpotting wordt gedaan als loofbomen volwassen zijn – dat is, wanneer we volledig klaar zijn met het ontwikkelen en volledig gebruik maakt van al zijn functies (met name de fotosynthese). Ze veranderen langzaam van kleur (worden donkerder), net zoals de textuur – ze worden meer resistent, en wanneer men deze tussen de vingers wrijft maken ze een geluid als dat van een ritselend stuk papier. Dit is de beste tijd om buiten het seizoen (off-season) te verpotten. In de zomer mogen de wortels maar maximaal 40% teruggesnoeid worden, terwijl ze in de lente teruggesnoeid kunnen worden tot wel 60%. Daarnaast is het aan te raden om ook tegelijkertijd het loof te snoeien, in meer of mindere mate, om zo de balans te herstellen tussen het geabsorbeerde water en het verdampte water. Na het verpotten is het belangrijk om de boom op een lichte plaats weg te zetten en de eerste paar weken te beschermen tegen direct zonlicht en wind. Om te zorgen dat substraat de juiste vochtigheidsgraad heeft (wat de plant aanmoedigt om nieuwe scheuten en nieuwe kiemwortels aan te maken) kan het oppervlakte bedekt worden met een kleine laag fijne sphagnum mos deeltjes. Deze mos deeltjes hoeven niet verwijderd te worden.

Als je voorzichtig te werk gaat kunnen loofbomen over het algemeen probleemloos verpot worden buiten het seizoen. Voor coniferen (Jeneverbessen en Dennen) is de verpottingsperiode groter, waardoor het niet nodig is om deze in juni te verpotten, tevens is juni de maand waarin de kaarsen en nieuwe scheuten zich ontwikkelen en het is gevaarlijk om stress te veroorzaken bij een plant als dat niet noodzakelijk is.

 

Snoeien van nieuwe scheuten bij Dennen

In juni, en soms tot midden juli, afhankelijk van het klimaat en de karaktereigenschappen van elke plant, moeten nieuwe scheuten terug gesnoeid worden met een schaar. Deze nieuwe scheuten zijn knoppen die kaarsen zijn geworden waar naalden uitkomen. Het doel van het snoeien van nieuwe scheuten is de lengte van de takken onder controle te houden en het stimuleren van de ontwikkeling van slapende knoppen, om zo een vollere boom met compactere vertakkingen te creëren evenals het reduceren van de lengte van de naalden.

 

In augustus, precies onder het punt waar de kaarsen zijn gesnoeid, zullen zich nieuwe scheuten vormen, waar in de herfst een selectie uit gemaakt kan worden.

 

Zomer rust periode

Wanneer hogere temperaturen zich voordoen – Boven 32-35 C – stoppen bijna alle planten met groeien, of neemt de groei drastisch af, Stofwisseling, Fotosynthese, Transpiratie en Gaswisselingen ondergaan grote veranderingen, wat de bladeren dwingt om mechanismen in werking te stellen, die het absorberen van warmte kunnen reduceren en het zoveel mogelijk verspreiden over de huidmondjes.

Planten stoppen met groeien en gaan in een staat van rust.  Als de condities weer “normaal” zijn, komen alle mechanismen weer op gang.

Tijdens deze periode, moet het watergeven de volledige aandacht krijgen, Door de hoge temperaturen en wind droogt het substraat heel snel uit waardoor de uitgedroogde bladeren kunnen verbranden. De bladeren beginnen dan uit te drogen en beginnen bruin te worden aan de bladranden. Als de plant niet snel water krijgt en beneveld wordt dan zal deze volledig uitdrogen. Het is makkelijk te begrijpen dat om goed te functioneren planten een bepaalde hoeveelheid water nodig hebben die gelijk is aan de hoeveelheid die ze nodig hebben om alle functies naar behoren te kunnen uitvoeren. Als de hoeveelheid water die verloren gaat, die verloren gaat via het transpireren van de bladeren en het verdampen uit het substraat etc. groter is dan de hoeveelheid die geabsorbeerd word, zullen de bladeren verdorren.

Als de onbalans meevalt en slechts van korte duur is, dan kunnen de normale condities snel hersteld worden en zal er geen blijvende schade optreden. Alleen de fotosynthese en de groei zullen tijdelijk verhinderd zijn. Zonder water te geven, zal het uitdrogen zich verspreiden van de bladeren naar de stam en door naar beneden naar de wortels en na enkele dagen zullen de bladeren eraf vallen. Net zoals wanneer de boom zijn bladeren laat vallen in de herfst, het verlies van alle bladeren door uitdroging is niet altijd een signaal dat de plant dood is. Als de knoppen voor de volgende lente al gevormd zijn, en het uitdrogen geen effect heeft gehad op de takken, stam of wortels, zal de plant weer normaal uitlopen in de lente.

Als de vochtbalans van de plant hersteld is, dan kan het zelfs zo zijn dat deze hetzelfde seizoen weer uitloopt, en de wortels en knoppen herstellen.

 

 

Fase 5. In de Herfst

Bemesten

Zodra de heetste periode voorbij is, eind augustus begin september (afhankelijk van de regio), en er weer normale temperaturen zijn (onder de 30 C), nemen de planten weer hun normale groei activiteit aan. Dit is ook het moment wanneer de aandacht zoveel mogelijk gefocust moet worden op het bemesten, welke de plant moet voorzien van de stoffen die de plant nodig heeft voor het ontwikkelen en versterken van de nieuwe groei, het herstellen van uitgeputte reserves, en het versterken van de plant om het komende winterseizoen door te komen.

In de herfst heeft het de voorkeur een mest stof te gebruiken met een laag stikstofgehalte, dit is beter voor het aanmoedigen van de vegetatieve groei, speciaal bij jonge planten en planten die nog in ontwikkelingsfase zijn.
De meststof moet ook rijk zijn aan fosfor voor het stimuleren van de wortelgroei en voor te bereiden op een goede bloei in de lente – en Kalium, om de plant te versterken, en de capaciteit van de wortels om voedingsstoffen op te slaan en het versterken van de nieuwe groei van het afgelopen seizoen.

Kunstmest moet gebruikt worden met grote voorzichtigheid en kan snel opgenomen worden door de plant.
Aan de andere kant: De voedingsstoffen van organische meststoffen moeten afgebroken worden door fermentatie om opgenomen te kunnen worden. De voedingsstoffen kunnen dus pas 20 a 30 dagen na het aanbrengen door de plant worden opgenomen.

 

Fase 6. Winterrust

Winter is de tijd wanneer, na alle zorgvuldige zorg en aandacht voor je planten, het moment aangebroken is dat je kunt genieten van al je goede zorgen. Bomen laten mooie trosjes appeltjes, oranje kaki’s, besjes in diverse kleuren en prachtig gekleurde bladeren zien. Maar er zijn nog steeds wat klusjes die gedaan moeten worden, om de planten zo goed mogelijk voor te bereiden op de rust periode:

Verwijder oude naalden bij dennen, De naalden die niet gegroeid zijn dit seizoen – om zo meer licht de boom te laten binnendringen, om slapende te doen ontwaken en activeren. Verwijder dode bladeren bij loofbomen, om te voorkomen dat zich vocht ophoopt waardoor er problemen kunnen ontstaan. Behandel de stam van loofbomen met kalk zwavel (Jin seal) om ze te beschermen tegen ziektes en schimmel infecties. (1 deel Jin middel op 30 delen water).

 

De winter is begonnen, en deze Shohin zit vol met kaki’s, een ware pracht voor het oog en de geest.

 

 

Ervaring en observatie

Iedere plant is een uniek exemplaar wat betreft fysiologie, esthetiek en energie, alle kunnen van invloed zijn op de reactie op ingrepen. De leeftijd van de plant kan van grote invloed zijn op de snelheid en mate van reactie van de plant op bepaalde ingrepen: De primaire behoefte van een jonge plant is om te groeien en zich te ontwikkelen, zodat ze zo snel mogelijk in staat is zichzelf voort te planten en zo zijn levenscyclus te voltooien. Een volwassen plant is meer geneigd om zichzelf in stand te houden door het uitschakelen van organen (functies). Iedere situatie is anders en vraagt aanpassingen in methodes en momenten van interventie. Veel dank aan Bruno Mazza en het Esprit Bonsai magazine.