Bonsai substraat

De juiste substraten samenstellen voor je Bonsai bomen is van groot belang. De juiste grondmix zorgt voor toevoer van voldoende voedingsstoffen naar je bomen, maar het moet ook voldoende water en lucht doorlaten en tegelijkertijd voldoende water vasthouden. Veel (online) Bonsaishops bieden kant en klare substraten aan, maar het zelf mengen bespaart je geld en je kunt het meest geschikte substraat samenstellen per boomsoort.

De kwaliteit van de bodem is van grote invloed op het welzijn van je boom. Onze ervaring is dat ongezonde of zieke bomen vaak geplant zijn in slechte (vaak organische of kleiachtige) grond. Of nog erger; geplant in normale potgrond. Dit soort substraten worden hard wanneer ze uitdrogen, waardoor de groei niet gestimuleerd wordt. Sterker nog, het is erg schadelijk voor je boom.

 

 

Bonsai substraat

Hieronder staan de drie belangrijkste voorwaarden voor een goede grondmix beschreven.

• Goede wateropname
  Het substraat moet voldoende water opnemen en vasthouden zodat je Bonsai niet snel uitdroogt.
  
  
• Goede drainage
  Overtollig water moet direct af te voeren zijn door de bodem. Als dit niet het geval is kan er geen lucht bij de wortels komen. Ook ontstaat er een ophoping van zouten die van nature aanwezig zijn in het gietwater. In het ergste geval kunnen de wortels gaan rotten waardoor de boom dood zal gaan.
  
  
• Goede beluchting
  De grond mag niet te fijn zijn. Deze hoort wat grof te zijn, waardoor zowel water als zuurstof hun weg kunnen vinden naar de wortels van de boom. Wanneer de grond voldoende luchtig is kunnen goede bacteriën en zogenaamde mycorrhizae (bepaalde schimmels die in harmonie leven met de boom) de wortels bereiken. Deze organismen verwerken de voeding voor de boom voordat ze opgenomen worden door de haarwortels en naar de bladeren worden vervoerd voor fotosynthese.

 

Een niet-organisch substraat met voldoende grove structuur zorgt voor een snelle afvoer van overtollig water en laat frisse zuurstofrijke lucht toe, zodat de bodem als het ware ademt. Dit in tegenstelling tot een compacte, vaste grond die moeilijk water en lucht doorlaat. Hierdoor blijven de wortels constant nat waardoor wortelrot op kan treden en je boom dood kan gaan.

 

Bonsai substraat uitleg

 

Organische of niet-organische grondmix

Er wordt onderscheid gemaakt in organische aarde en niet-organische aarde. Dode plantenresten zoals turf of boomschors behoren tot de organische bodems. De eventuele problemen met organische grond is dat na verloop van tijd het organische materiaal zal vergaan. Hierdoor wordt de bodem compacter en zal de drainage afnemen. De meeste potgronden en kleisoorten die eenmaal uitgedroogd zijn, absorberen water zeer slecht. Dergelijke aarde wordt vaak gebruikt bij de goedkopere Bonsaibomen die te koop zijn in de verschillende tuincentra. Het gevolg is dat het water bij het gieten direct door de aarde heen spoelt en er zeer weinig water in de pot blijft voor de boom! Niet-organische aarde bevatten weinig tot geen organische materialen. Deze bevatten vaak vulkanisch lava, calciet, of gebakken klei. Ze absorberen minder voedingsstoffen en water dan organische grond, maar bieden voldoende drainage en beluchting.

 

Bonsai substraten

De belangrijkste onderdelen voor goede Bonsaigrond zijn akadama, puimsteen, lavasteen, organische potgrond en fijn grind (split).

Van links naar rechts: organische potgrond, akadama, puimsteen en lavasteen.

 

Akadama is een harde gebakken Japanse kleisoort, specifiek gemaakt voor Bonsaidoeleinden en verkrijgbaar bij bijna alle (online) Bonsai shops. Het moet wel gezeefd worden voordat het gebruikt kan worden. Onthoud dat de akadama na ongeveer twee jaar af begint te breken (de deeltjes worden dus kleiner) waardoor de beluchting van de bodem afneemt. Daarom moeten Bonsai die in pure akadama staan regelmatig verpot worden. Een andere mogelijkheid is om akadama te mixen met andere grondsoorten die goed draineren. Akadama is vrij duur en wordt daarom vaak gemengd met soortgelijke gebakken kleisoorten die bij de meeste tuincentra aangeboden worden. Zelfs kattenbakkorrels worden soms gebruikt als alternatieve Bonsai aarde, bekijk ons Bonsai forum welk aanbevolen merk er beschikbaar is in jouw omgeving.

Puimsteen is een zacht vulkanisch product dat water en voedingsstoffen zeer goed opneemt. Dit wordt vooral gebruikt in Bonsai aarde om gelijkmatig water af te geven en het helpt de haarwortels met vertakken.

Lavasteen houdt water vast en geeft een goede structuur aan je Bonsai aarde. Wortels kunnen niet in het lavagesteente zelf groeien.

Organische potgrond bevat veenmos, perliet en zand. Organische potgrond heeft diverse nadelen (het houdt erg veel water vast en is niet erg luchtig), maar als onderdeel van een mix kan het nuttig zijn.

Fijn grind / split helpt bij het vormen van voldoende beluchting en drainage in de bodem. Het wordt ook gebruikt als bodemlaag in Bonsaipotten om de drainage te bevorderen, alhoewel Bonsai experts dit tegenwoordig niet meer gebruiken. Die gebruiken veelal een mix van akadama, puimsteen en lavasteen.

 

 

Aanbevolen Bonsai grondmixen

Verschillende boomsoorten vragen om verschillende substraten, dus bekijk onze boomsoorten gids om de optimale grondmix voor je specifieke boom samen te stellen. In het algemeen zijn er twee standaard mixen, één voor loofbomen en een voor conifeerachtige bomen. Beide mixen bevatten akadama (om water vast te houden), puimsteen (goed voor de structuur van het substraat) en lavagesteente (voor voldoende beluchting en drainage).

Let wel op de omstandigheden waarin de boom leeft. Pas je substraat hierop aan. Als je geen tijd hebt om twee keer per dag je bomen te controleren, voeg dan wat meer akadama (of zelfs organische potgrond) toe aan je mix, zodat het meer water vasthoud. Staan je bomen in een vochtiger klimaat, voeg dan wat meer lavasteen (of zelfs fijn grind / split) toe zodat de drainage bevordert wordt.

 

 

Onze Bonsai Shop grondmix

In onze online winkel bieden we een voorgemengde grondmix aan, deze is aan te raden met name voor beginnende Bonsai liefhebbers. Het betreft een grondmengsel met een zeer luchtige structuur. Gemengd met 30% bims, lava en zeoliet voor extra drainage en structuurbehoud. Geschikt voor alle boomsoorten.